Home

Thông thườ

Có lợi thế cạnh tranh lớn

Việt Nam hiện có khoảng 100.000 ha hồ tiêu cho thu hoạch với năng suất trung bình khoảng 24,7 tạ/ha, tương đương sản lượng 247.000 tấn. Trong 8 tháng đầu năm nay, Việt Nam xuất khẩu được 224.000 tấn tiêu, tăng 27,9% so với cùng kỳ. Thế nhưng, do giá xuất khẩu giảm 23,4% nên kim ngạch lại giảm 2,1% và chỉ đạt 571 triệu USD.

Để tìm giải pháp, hướng đi phát triển bền vững cho ngành hồ tiêu, ngày 23/8/2019, tại thị xã Gia Nghĩa, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), Bộ Công thương, UBND tỉnh Đắk Nông đã phối hợp tổ chức Hội nghị “Phát triển hồ tiêu bền vững đáp ứng yêu cầu các Hiệp định thương mại tự do”. Tại Hội nghị này, các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp, nông dân cùng nhau đánh giá thực trạng sản xuất hồ tiêu, đưa ra giải pháp tái cơ cấu ngành này trong thời gian tới.

Trồng hồ tiêu bên cây trụ sống, cách canh tác bền vững hơn so với cây trụ chết (ảnh vườn hồ tiêu của bà Đỗ Thị Hạnh, xã Đắk Ha, Đắk Glong)

Theo đánh giá của Bộ NN-PTNT, vài năm lại đây, giá tiêu giảm đã ảnh hưởng đến ngành hồ tiêu Việt Nam. Xuất khẩu hồ tiêu đang và sẽ tiếp tục đối mặt với khó khăn do giá ở mức thấp. Đây là hệ lụy của việc cung lớn hơn cầu và sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường thế giới. Nhu cầu hồ tiêu thế giới hiện khoảng 510.000 tấn/năm và bình quân mỗi năm chỉ tăng 2 - 3%. Trong khi sản lượng hồ tiêu toàn cầu tăng 8 - 10%/năm.

Sản lượng hồ tiêu toàn cầu năm 2018 đạt 557.000 tấn và dự kiến đạt 602.000 tấn năm 2019. Dự báo đến 2050, sản lượng hạt tiêu thế giới sẽ tăng lên 1 triệu tấn. Nhu cầu tiêu dùng hạt tiêu thế giới cũng được dự báo tăng lên, nhưng cung vẫn vượt cầu rất lớn. Do vậy, giá tiêu được các cơ quan hữu quan nhận định vẫn còn bấp bênh trong thời gian tới.

Trong bối cảnh đó, các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTAs) mà Việt Nam đã ký kết gần đây như: Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP); Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA)… được đánh giá là cơ hội mở rộng xuất khẩu cho ngành hồ tiêu.

Theo Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công thương Trần Quốc Toản, đối với mặt hàng hồ tiêu, Hiệp định CPTPP có 9 nước cam kết xóa bỏ ngay lập tức thuế quan, gồm: Úc, New Zealand, Canada, Malaysia, Singapore, Brunei, Chile, Peru, Nhật Bản. Riêng thị trường Mexico cam kết xóa bỏ thuế theo lộ trình 16 năm đối với mặt hàng hồ tiêu xanh. Trong các nước ký Hiệp định CPTPP, chỉ có Malaysia là nước có sản lượng hạt tiêu đáng kể, nhưng tỷ lệ xuất khẩu không nhiều, chỉ chiếm khoảng 3% lượng xuất khẩu toàn cầu. Do vậy, có thể nói, hồ tiêu Việt Nam có lợi thế cạnh tranh khá lớn trong 11 nước CPTPP, đặc biệt là đối với 3 nước chưa có Hiệp định thương mại nào với Việt Nam là Canada, Mexico và Peru.

Đối với Hiệp định EVFTA, các nước EU cam kết xóa bỏ thuế quan đối với sản phẩm hạt tiêu (mã HS 0904) ngay khi hiệp định có hiệu lực. Do vậy, EVFTA có hiệu lực sẽ là đòn bẩy tốt để các doanh nghiệp Việt Nam tăng cường xuất khẩu vào các nước EU, nhất là đối với các sản phẩm chế biến trước đây có mức thuế từ 5 - 9%.

Trang trại Hiệp Thành, xã Đắk Nia (Gia Nghĩa) đang đầu tư sản xuất 2 ha hồ tiêu theo chuẩn hữu cơ

Từ chiều rộng sang chiều sâu

Như vậy, đối với hồ tiêu, công tác đàm phán mở cửa thị trường về thuế quan, về quy tắc xuất xứ đã được thực hiện tốt trong thời gian qua. Do đó, để có thể tận dụng tốt các cơ hội nêu trên, doanh nghiệp cần phải chủ động tìm hiểu thông tin về các Hiệp định để nắm vững cam kết giữa Việt Nam và các thị trường đối tác. Trong đó, các thông tin về ưu đãi thuế quan, các yêu cầu về chất lượng, quy tắc xuất xứ hàng hóa được coi là những hàng rào kỹ thuật không phải dễ dàng. Bởi vì điều kiện sản xuất hồ tiêu của Việt Nam phổ biến vẫn lạm dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, vấn đề sơ chế, bảo quản, chế biến sâu chưa phát triển.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) thì đưa ra kiến nghị, cần chuyển dịch cơ cấu sản phẩm, từ chỗ chủ yếu xuất bán tiêu đen thì nâng tỷ lệ tiêu trắng xuất khẩu lên đạt 30-40%, tiêu bột đạt 20% vào năm 2030; đa dạng hóa sản phẩm đáp ứng thị trường yêu cầu chất lượng cao như: tiêu đỏ, tiêu xay, nhựa hồ tiêu…

Để làm được điều này, ngành Công thương sẽ tăng cường phối hợp với ngành Nông nghiệp cũng như các địa phương tổ chức tập huấn, hướng dẫn, tuyên truyền và phổ biến nhằm nâng cao nhận thức của các cơ quan quản lý cũng như cộng đồng doanh nghiệp xuất khẩu về chuỗi cung ứng sản xuất, chế biến, xuất khẩu, cách thức nâng cao tỷ lệ tận dụng ưu đãi của các Hiệp định thương mại tự do, bao gồm cả các FTA thế hệ mới như CPTPP, RCEP, góp phần vào tăng trưởng xuất khẩu bền vững hồ tiêu của Việt Nam.

Ngoài ra, Bộ Công thương đã và đang tích cực thực hiện công tác quảng bá hồ tiêu ở thị trường nước ngoài đồng thời hỗ trợ Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại của mình, trong đó đặc biệt chú trọng đến khu vực Đông Bắc Á, Trung Đông, Trung Quốc, Hoa Kỳ, EU. Các chương trình xúc tiến thương mại này được triển khai trên cơ sở thường xuyên, định kỳ đã và sẽ tạo cơ hội thiết thực cho các doanh nghiệp củng cố, mở rộng thị trường xuất khẩu.

Đồng thời, Bộ Công thương theo dõi sát sao, cập nhật tình hình diễn biến giá cả, tiến độ xuất khẩu hạt tiêu, những biến động của thị trường thế giới, nghiên cứu dự báo tình hình thị trường xuất khẩu, nhập khẩu để kịp thời thông báo, phổ biến, hướng dẫn các hiệp hội, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nhằm định hướng, tổ chức kế hoạch sản xuất, kinh doanh cho phù hợp, kịp thời chuẩn bị, ứng phó với những biến động của thị trường.

Các giải pháp về thị trường mà các ngành chức năng cũng  đang triển khai trong thời gian tới được kỳ vọng sẽ đem lại những thay đổi tích cực về mặt cơ cấu thị trường. Theo đó thị trường xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam dần dần được mở rộng và đa dạng hóa, đồng thời cũng sẽ định hướng cho sự phát triển của sản xuất trong nước theo các tiêu chuẩn quốc tế, làm được điều này thì sản phẩm hồ tiêu “made in Việt Nam” sẽ dễ dàng vượt qua bất cứ hàng rào kỹ thuật nào được dựng lên.

Bài, ảnh: Hồng Thoan

Theo Đắk Nông online